Ki joga – cz. II Narządy a pory roku

zdj. Justyna Wesolowska & Mariusz Potyralski

NARZĄDY A PORY ROKU

Związek pór roku z poszczególnymi meridianami wynika stąd, że każdy z narządów ma swoje maksimum i minimum energetyczne przypadające na określoną porę roku. Według teorii pięciu żywiołów w ciągu roku następuje 5 przemian- pór roku wiosna, lato, późne lato, jesień i zima, a z każdą z tych pór związany jest jeden z żywiołów (ogień, ziemia, metal, woda i drewno), kolor, smak oraz te meridiany- narządy, których optymalne funkcjonowanie przypada na konkretną porę roku.

Jest 12 głównych meridianów: wątroba, woreczek żółciowy, jelito cienkie, serce, osierdzie, potrójny ogrzewacz, żołądek, śledziona i trzustka, płuca, jelito grube, nerki i pęcherz moczowy.

Wiosna
Narządy: wątroba, woreczek żółciowy; żywioł- drewno; smak kwaśny
Wiosna, to dla większości z nas najradośniejsza pora roku- czas odnowy i zmian. Nasze ciało wraz z  otaczającą nas przyrodą budzi się z długiego zimowego snu. Wraz z kiełkującymi w ziemi nasionami kiełkują nowe pomysły. Siły witalne, energia, chęć do działania rosną, słońce i rozwijająca się w koło roślinność niosą wiarę w powodzenie każdego przedsięwzięcia. Chcemy tworzyć, zmieniać, odnawiać. To także czas na tradycyjne wiosenne porządki- i to nie tylko na biurku i w szafie, ale także w naszym ciele i umyśle. Wiosna to czas na pozbycie się  z ciała toksyn, sztywności ciała, ale i oczyszczenie umysłu- musimy pozbyć się starego by stworzyć przestrzeń dla nowych idei i przedsięwzięć.

Narządami związanym z wiosną są wątroba i pęcherzyk żółciowy i to w tych narządach wiosną jest najwięcej energii. To wątroba właśnie jest odpowiedzialna za eliminowanie toksyn z naszego ciała. Tradycyjna medycyna chińska patrząca holistycznie na człowieka dostrzega powiązanie funkcjonowania głównych narządów z stanem innych części ciała, a także stanem naszej psychiki. Tak więc, jako że wątroba kontroluje nasze stawy i odpowiada ona  za elastyczność mięśni i ścięgien.  Wątroba  ma również wpływ na  oczy i wzrok, paznokcie, emocje i łzy.
Wątroba to  elastyczność nie tylko naszego ciała, ale również umysłu. Cierpliwość i tolerancja zaś wskazują, że jest w dobrym zdrowiu. Pęcherzyk żółciowy natomiast związany jest z poczuciem kontroli, zorganizowaniem, uporządkowaniem i umiejętnością zarządzania swoim życiem. Sprawnie działający wpływa na podejmowanie decyzji, umiejętność planowania, realizowania założeń i zarządzania czasem.
Objawy braku równowagi:
Zaburzenia równowagi energii w meridianie wątroby mogą wywoływać sztywność, osłabienie i bóle stawów, stany zapalne i niestabilność  Zaburzenia powodują również  problemy ze wzrokiem, zapalenia spojówek, kruchość i łamliwość paznokci. Alergie pochodzenia wątrobowego uaktywniają się zwykle wiosną. W sferze emocjonalnej zaburzenia funkcjonowania wątroby niosą wahania nastroju, wybuchy złości, nienawiść, zniecierpliwienie i drażliwość. Stany depresyjne problemy z koncentracją i dezorganizacja również świadczą o kłopotach z wątrobą.

Ki joga w tym czasie koncentruje się na zwiększeniu elastyczności ciała, pomaga pozbywać się napięć  oraz sztywności stawów. Koncentruje się również na rozwijaniu naszej cierpliwości i samokontroli

Lato
Narządy- serce i osierdzie,  jelito cienkie;  Żywioł- ogień;  smak- gorzki

Lato to czas obfitości, słońca i radości. Jako że jesteśmy częścią otaczającego  nas świata, tak jak przyroda jest w pełnym rozkwicie-  tak i w naszych organizmach poziom energii jest najwyższy w ciągu roku, a słońce sprawia, że mamy lepszy nastrój . Lato to również dla nas czas wakacji i relaksu, mamy więcej czasu, dni są dłuższe, ciepłe, nie mamy ochoty siedzieć uwięzieni w czterech ścianach- ciągnie nas by wyrwać się na łono natury, mamy więcej chęci i sił na spotkania z przyjaciółmi, śmiech i zabawę. Dominującymi narządami lata są serce i potrójny ogrzewacz– prawidłowy przepływ energii w tych meridianach otwiera nas na ludzi, otaczający nas świat, ale również sygnały płynące z naszego wnętrza.  Nic więc dziwnego, że lato sprzyja nawiązywaniu, pogłębianiu i poprawie relacji. To czas komunikowania się z innymi ludźmi, ale i sobą samym- nasze serce staje się wrażliwe i otwarte nie tylko na komunikaty płynące z zewnątrz, ale na głos intuicji. Równowaga w dominujących narządach daje nam poczucie wewnętrznego spokoju i jedności z otaczającym światem. Potrafimy uświadamiać sobie i komunikować swoje potrzeby i jesteśmy wrażliwi na potrzeby innych
Kolejnym narządem jest jelito cienkie–  wzmocnione dodatkową dawką energii w tym okresie poprawia trawienie- jeśli nie ma zaburzeń w jego funkcjonowaniu rzadziej w tym okresie skarżymy się na dolegliwości związane z funkcjonowaniem układu pokarmowego.
Objawy braku równowagi:
Brak równowagi energetycznej w dominujących narządach lata przejawia się nadciśnieniem, zaburzeniami krążenia, zwiększoną potliwością, zaburzeniami pracy serca, niestrawnością i bólem i napięciem mięśni górnych pleców. W sferze emocjonalnej widać nadpobudliwość, niepokój, zaburzenia komunikacji zarówno z innymi ludźmi, jak i w życiu wewnętrznym

Późne lato

Narządy: żołądek, śledziona z trzustką; żywioł- ziemia; smak- słodki
Babie lato- schyłek lata, pojawiają się pierwsze sygnały nadchodzącej zmiany pór roku. Wciąż jeszcze cieszymy się piękną letnią pogodą, jednak już zaczynami odbierać sygnały zbliżającej się jesieni. To także początek zbierania plonów- okres obfitości, rodzenia owoców pysznych słodkich owoców. Nic więc dziwnego, że dominującym smakiem jest właśnie smak słodkiJ. Meridianami schyłku lata są żołądek, śledziona i trzustka- narządy odpowiedzialne za trawienie, przetwarzanie i dystrybucję składników odżywczych. Żołądek zawiaduje naszymi codziennymi rutynowymi zachowaniami, przede wszystkim tymi związanymi z jedzeniem i snem , a także cyklem menstruacyjnym- niestety łatwo zaburzyć jego równowagę przez spożywanie zbyt dużej ilości słodkiego jedzenia. Śledziona jest odpowiedzialna za prawidłowy skład krwi, a trzustka za wytwarzanie insuliny i metabolizm cukrów, a tym samym za utrzymanie prawidłowego jego poziomu we krwi.

Objawy braku równowagi:
Jeśli uskarżamy się na kiepskie trawienie, wzdęcia, refluks lub wrzody żołądka, obniżoną odporność, gwałtowne wahania wagi (zarówno tycie, jak i jej utrata),  a także nieregularne i bolesne miesiączki i utrata jędrności ciała może to oznaczać, że doszło do zaburzenia funkcjonowania żołądka, śledziony lub trzustki. W sferze emocjonalnej zachwianie równowagi przejawia się głównie zaburzeniami łaknienia, brakiem apetytu lub napady wilczego głodu, a zwłaszcza apetytem na słodycze, bezsennością, niepokojem i wahaniami nastroju.
Joga w tym okresie ukierunkowana jest na pracę nad poprawą przepływu energii i funkcjonowania dominujących meridianów, Sekwencje układane są również tak, by przynosić polepszenie nastoju i samooceny, lepiej kontrolować wahania nastroju, radzić sobie z napadami głodu.

Jesień
Narządy: płuca i jelito grube; żywioł- metal  ; smak- ostry

Jesień to czas na eliminowanie, nasza energia i chęć do działania ulega powoli obniżeniu. Dominującymi narządami są płuca i jelito grube. Prawidłowe funkcjonowanie jelita grubego pozwala nam utrzymać prawidłową wagę, unikać niedyspozycji żołądkowych i poprzez sprawne eliminowanie zbędnych produktów przemiany materii zapewnia piękną, czystą i promienną cerę.  Prawidłowa praca płuc i swobodny, pełny oddech pozwalaj przejść bezpiecznie przez rozpoczynający się okres przeziębień, uspokaja, daje poczucie równowagi i ułatwia kontrolę nad stresem.

Objawy zaburzeń równowagi: problemy ze strony układu oddechowego takie jak astma, osłabiona odporność i związane z tym częste przeziębienia i grypy, alergie, katar sienny. Zaburzenia ze strony układu pokarmowego- częste zaparcia, biegunki, nieprawidłowe funkcjonowanie jelita grubego znajduje także odbicie w stanie naszej skóry dając objawy takie jak wypryski, trądzik, wysypki i liszaje czy?cellulitis..
Charakterystycznym objawem jest też uczucie ciężkości w dolnej części ciała, zwłaszcza ud i pośladków, oraz zaburzenia miesiączkowania
W sferze emocji o braku równowagi w meridianach jesieni świadczy rozgoryczenie, nieumiejętność ?odpuszczania?, brak poczucia bezpieczeństwa i tak dobrze nam znany jesienny spleen czyli sezonowe, trudne do wyjaśnienia w logiczny sposób przygnębienie.
Joga w tym czasie koncentruje się na oddechu. To czas na wzmocnienie płuc, pracę nad efektywnym, świadomym oddechem, nauka korzystania z niego nie tylko podczas praktyki na macie, ale i w codziennym życiu. Sekwencje mają również na celu tonowanie jelita grubego i wspieranie jego funkcji, tak byśmy mogli skutecznie pozbywać się zbędnych produktów przemiany materii.
Duży nacisk kładzie również na pozbycie się uczucia ciężkości poprzez utrzymanie w odpowiedniej formie pośladków i mięśni nóg.  W sferze psychicznej pozwala pozbyć się przygnębienia, daje nam jasność umysłu i zrównoważony, trzeźwy osąd sytuacji, co pomaga nam podejmować właściwe decyzje .

Zima
Narządy: nerki i pęcherz moczowy, żywioł- woda; Smak- słony

Zima to czas w którym przestawiamy się na tryb oszczędny- hibernujemy się, staramy się wydatkować jak najmniej energii, a większość z nas najchętniej zapadłaby w długi zimowy sen. Oszczędzając energię instynktownie ograniczamy aktywność fizyczną, zwłaszcza, że brak słońca i krótkie dni sprawiają, że czujemy się rozleniwieni i ospali. Niskie temperatury i nieprzyjazne warunki atmosferyczne nie zachęcają do wychodzenia z domu, nie sprzyjają również kontaktom towarzyskim- zamykamy się w czterech ścianach swych mieszkań i zamykamy się w sobie, stajemy się refleksyjni i introwertyczni.
Dominujący w tym okresie element wody związany jest z meridianami nerek i pęcherza moczowego. Wzmocnienie tych narządów w tym okresie chroni nas nie tylko przed objawami bezpośrednio związanymi z ich funkcjonowaniem (np. częste zapalenia pęcherza) ale także przed bólami dolnych pleców czy hormonalnymi.

Objawy braku równowagi:
Impotencja, zaburzenia libido, bezpłodność, problemy z prostata, nietrzymanie moczu, zaburzenia hormonalne i przedwczesne starzenie, osłabienie napięcia mięśni dna miednicy, bóle lędźwi, problemy z uszami, osłabienie kośćca. Wiele osób skarży się też na migreny, dzwonienie w uszach lub zwiększony apetyt na słone potrawy.  Zachwianie równowagi tych meridianów związanych z elementem wody znajduje również odbicie w naszej psychice w postaci depresji, osłabienia pamięci, chronicznego zmęczenia i lęku.
Praktyka jogi w tym okresie koncentruje się na wzmocnienia stabilności, poczucia pewności siebie i motywacji. Sekwencje są tak dobrane, by wzmacniać mięśnie dna miednicy, pośladków ud i dolnych pleców.  Pomaga nie tylko jakoś przetrwać ten nieprzyjazny czas, ale jak najlepiej wykorzystać go na wzmocnienie dominujących narządów, a także na wyciszenie i uspokojenie układu nerwowego.

http://www.thecentreofyoga.com/thecentreofyoga/Home.html
http://www.breathingspaceyoga.com.au/yoga-styles/ki-yoga/
http://www.zenkiyoga.com/
http://www.kijoga.cz/
http://zenforest.wordpress.com/tag/meridiany/